Choroba Zalewu Wiślanego - komunikat służb sanitarnych

Choroba  Zalewu Wiślanego jest znana od stu lat, zachorowania występują rzadko, nie ustalono jednoznacznie toksyny, która ją wywołuje. Objawy choroby, takie jak silne bóle mięśni i ciemne zabarwienie moczu, pojawiają się krótko po spożyciu znacznej ilości ryb, często ustępują samoistnie lub po nawodnieniu pacjenta w warunkach szpitalnych, w rzadkich sytuacjach występuje ostra niewydolność nerek wymagająca dializ.

Wojewoda pomorska i wojewoda warmińsko – mazurski we współpracy z głównym inspektorem sanitarnym koordynują działania podległych służb. Pobrano próbki wody z Zalewu Wiślanego. Ryby (świeże i mrożone) przekazano do badania w Państwowym Instytucie Weterynarii - PIB w Puławach. Wyniki badań wody oraz toksykologicznych ryb będą znane w ciągu kilku tygodni.

Do czasu uzyskania wyników badań, mając na uwadze bezpieczeństwo zdrowotne społeczeństwa, prewencyjnie do 31 maja 2025 r. zaleca się ograniczenie spożywania dużych ilości flądry i węgorzy pochodzących z połowów z Zalewu Wiślanego. Po spożyciu ryb, w przypadku wystąpienia opisanych objawów, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

Wydział Zdrowia - Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego PUW w Gdańsku wraz z wojewódzkim inspektorem sanitarnym na bieżąco monitorują sytuację dotyczącą przypadków podejrzeń choroby Zalewu Wiślanego.

CHOROBA ZALEWU WIŚLANEGO 

Choroba Zalewu Wiślanego (Haff disease)  to schorzenie związane z uszkodzeniem komórek mięśni (rabdomioliza) po spożyciu niektórych gatunków ryb skażonych termostabilną toksyną (nie jest do końca pewne jaka to toksyna – podejrzewana jest palytoksyna, która nie ulega rozkładowi podczas obróbki termicznej). 
Chorobę opisano po raz pierwszy w 1924 roku u osób przebywających w północnej części Zalewu Wiślanego. Najczęściej z wystąpieniem choroby wiązany jest węgorz, flądra, miętus. 
Objawy choroby zależne są od dawki przyjętej toksyny i indywidualnej podatności. Obserwowane przypadki zachorowań wystąpiły po spożyciu dużej ilości ryb w krótkim czasie. 
Uszkodzona tkanka mięśniowa uwalnia mioglobinę, która może spowodować uszkodzenie nerek, wątroby, serca czy układu nerwowego. Objawy choroby pojawiają się zazwyczaj w ciągu 24 godzin (najczęściej do 12 godzin) od spożycia dużej ilości skażonej toksyną ryby. Typowe objawy obejmują: intensywny ból mięśni, przeczulicę skóry, ciemny kolor moczu, zmniejszenie ilości oddawanego moczu, nadmierne pocenie, nudności i wymioty, ból w klatce piersiowej, duszność. W badaniach stwierdza się podwyższony poziom kinazy kreatyninowej, transaminaz, potasu, kreatyniny. Leczenie jest wspomagające (nie jest znana specyficzna odtrutka), obejmuje podawanie zwiększonych ilości płynów, wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych, zapobieganie uszkodzeniu nerek i innych narządów, w ciężkich przypadkach konieczne są dializy. 

Jeśli po spożyciu ryby wystąpi nagły, niewyjaśniony ból mięśni,  ciemne zabarwienie moczu należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wczesne rozpoznanie i leczenie zapobiegają powikłaniom.